شیوه ی تذکر به جوان

 

اگر تخلف و لغزشی از جوان سرزده باید با ادب و نهایت احترام او را تذکر داد
و اگر از طریق کنایه او را متوجه لغزش و تخلفش سازند، از همه بهتر است و بعید نیست این روش موثر افتد و آن را به جهت حفظ شخصیت خود ترک کند و خود را اصلاح کند، بر عکس اگر تذکرات توام با ملامت و سرزنش نوجوان باشد نه تنها موثر بخواهد بود بلکه در بعضی از موارد عکس العمل از خود نشان خواهد داد و برای اثبات شخصیت خود در برابر دیگران مقاومت نموده و به آن روش ناپسند و مذموم خود ادامه دهد..
حضرت علی علیه السلام می فرماید:
«تلویج زله العاقل له امض من عتابه» (10)
ترجمه: حضرت می فرماید: «لغزش انسان عاقل را با کمال ادب و کنایه تذکر دادن برای او موثرتر و دردناکتر از سرزنش و توبیخ صریح است»

نیاز به هم نشین
 

فرزندان بشر اعم از پیر و جوان، کودک در ایام و ادوار زندگی همواره نیازمند رفاقت و دوستی دیگران هستند. اگر آدمی از داشتن رفیق موفق و دوست هم دل احساس مسرت و شادمانی می کند و از نداشتن دوست و رفیق رنج می برد و آراذم ندارد و از نداشتن مصاحب شایسته و مناسب آزرده خاطر است و متاثر، رفقا و دوستان نه تنها با هم انس می گیرند و مصاحبت و همنشینی موجبات شادمانی و نشاط با یکدیگر را فراهم می کند بلکه هر دوستی، به مصابه ی رفاقت و دوستی در امور مادی و معنوی رفیق و هم نشین خود نفوذ می کند و هر یک دانسته و ندانسته روی عقائد و اخلاق و رفتار و گفتار دیگری اثر می گذارد.
آری نسل جوان از همه در تاثیر گذاری و تاثیرپذیری حساس تر است لذا مدیران جامعه موظف است که در این مورد سرمایه گذاری مادی و معنوی شایان داشته باشد مبادا نسل جوان ما مورد ضربه های جبران ناپذیری قرار بگیرد چونکه قشر جوان بالاترین سرمایه ی هر مملکت و اجتماعی است اگر این قشر ضربه بخورد تمام قشرهای اجتماعی ضربه خواهد خورد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره قرین و هم نشین می فرماید:
«قال رسول الله صلی الله علیه و آله: المرء علی دین خلیله و قرینه» (11)
ترجمه: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: « عمل کرد هر انسانی نمرتبط است بر عمل کرد دوستان و رفقایش»
آری: بهترین راه شناخت برای هر فردی شناخت رفیق و دوست او می باشد لذا گفته اند:
کبوتر با کبوتر و باز با باز
کند هم جنس با هم جنس پرواز
در این مورد روایت داریم از حضرت سلیمان علیه السلام که می فرماید:
روی ان سلیمان قال: «لا تحکموا علی رجل بشیء حتی تنظروا الی من یصاحب فانما یعرف الرجل باشکاله و اقرانه و ینسب الی اصحابه و اخوانه» (12)
حضرت سلیمان پیامبر علیه السلام فرموده است: «در مورد کسی قضات به نیکی و بدی مکن تا اینکه مصاحب و رفقایش را ببینید چونکه آدمی از امثال و رفقایش شناخته می شود و به صفات هم نشینان و دوستان صمیمی اش توصیف می گردد».
دوستان شایسته و با فضیلت یکی زا سرمایه های بزرگ زندگی و از عوامل خوشبختی و سعادت بشر است لذا اولیاء گرامی اسلام پیروان و دوستان خود را در انتخاب رفیق عاقل و با ایمان تشویق و توصیه نموده اند و فوائد چنین دوستی هایی را خاطر نشان نموده است.
قال علی علیه السلام: « علیکم بالاخوان فانهم عده فی الدنیا و الآخره الا تسمعون الی قوله تعالی فمالنا شافعین و لا صدیق حمیم»(13)
ترجمه: حضرت علی علیه السلام فرمود: « پیوند دوستی را با برادران دینی خود محکم سازید که آنها ذخائر دنیا و آخرت هستند مگر نشنیده اید که خداوند در قرآ« کریم می فرماید: در قیامنت در این روز سخت نه شفیعی داریم و نه دوستی که در کارهای همت گمارند.»
دوست لایق و با فضیلت در ایام خوشی و ناخوشی یار یکدل و صدیق وفادار است و هیچ آن و لحظاتی خطرناک تو را فراموش نمی کند اگر بتواند حتی در لحظه مرگ دست تو را خواهد گرفت راستی اینگونه دوستی و رفاقتها ارزش دارد و حیاتی می باشد اگر انسان دوستان این چنینی را از دست بدهد برای او ضربه سنگینی است و قابل جبران هم نیست و این خود مصیبت بزرگ است.
قال علی علیه السلام: «من فقد اخا فی الله فکانما فقد اشرف اعضائه»(14)
ترجمه: حضرت علی علیه السلام فرمود:« اگر کسی که دوست پاک ضمیر خود را که برای خدا با وی دوستی داشته از دست بدهد مثل این است که شریف ترین اعضاء خود را از دست داده است.
رفیق خوب و شایسته برای همه تمام طبقات مردم در تمام ادوار زندگی ارزنده و مهم است ولی برای نسل جوان اهمیت بیشتری دارد زیرا زندگی جوانان که در آستانه زندگی اجتماع قرار گرفته است می تواند بواسطه رفیق خوب و با فضیلت شخصیت خود را تقویت کند واستعداد های اجتماعی خود را به فعلیت در آورند و خود را برای فعالیت های دامنه دار اجتماعی فردای اش مهیا سازند.